Kumak - Białoruś - Kramek

Łukasz Puławski, wolontariusz z Fundacji Otwarty Dialog, napisał jej, że mają miejsca. W szkole, na wsi. Anna obawiała się takiej przeprowadzki. Aktywiści zabrali rodzinę z granicy, zawieźli do wsi Przytuły na Podlasiu i tam umieścili w mieszkaniu nauczycielskim. Dwa pokoje, kuchnia. Małe, ale wystarcza.

„Wszystkie dokumenty w ciągu tygodnia nam załatwili. Szybko – w dużych miastach to ponoć zajmuje miesiąc. Mieszkańcy zaoferowali nam pomoc dla dzieci, przynosili jedzenie, odzież, nawet przygotowali łóżeczko dla pieska” – opisuje Anna. Jej mąż dostał pracę w stolarce, a Polacy podwożą go do niej.

Duże miasta są tak nasycone uchodźcami, że znalezienie tam miejsca w mieszkaniach/ domach jest od dawna niezwykle trudne. A tysiące uchodźców nadal koczuje w olbrzymich centrach / halach.

Te problemy są znane Otwartemu Dialogowi – fundacja od początku wojny pomaga uchodźcom znajdować lokum. Dzięki pracy 34 wolontariuszy udało się najpierw pomóc ponad 5 tys. Ukraińców w Polsce, ale prawie wyłącznie w dużych miastach lub metropoliach. „Te miejsca szybko się wyczerpały i dobrnęliśmy do ściany” – opisuje Łukasz Puławski, który w fundacji opiekuje się projektem relokacji lokalnej.

„Nadal istnieją duże możliwości relokacji do mniejszych miejscowości: miast średniej wielkości, miasteczek i wsi, gdzie zasoby nie są całkowicie wykorzystywane”. Chcą też wykorzystać ciągle kwitnący i niezagospodarowany entuzjazm osób z mniejszych miejscowości i ich chęć pomocy. „Tam ludzie nadal garną się do tej pomocy, bo często nie mieli dotychczas na to szansy” – tłumaczy aktywista.

Członkowie fundacji dobrze pamiętają pierwsze dni wojny. Robili to, co wszyscy. Jeździli na granicę, przywozili ludzi, których czekały tysiące. Matki, dzieci, osoby starsze, chorzy. Samochody jeździły właściwie bez przerwy. Później doszło szukanie mieszkań dla tych, którzy trafili do Polski.

Tak powstały Domy Mam, tak nawiązała się współpraca z darczyńcami. Ale wszystko się zmienia i to nie tylko w kwestii tych, którzy uciekają przed wojną.

— Dynamika zmian jest ogromna — przyznaje w rozmowie z Onetem Bartosz Kramek z Otwartego Dialogu. — Nasze działania cały czas ewoluują. Na początku koncentrowaliśmy się na kamizelkach kuloodpornych i hełmach. Tego sprzętu wszędzie brakowało, a ceny zwariowały. Ludzie potrafili przepychać się w magazynach, wyrywali sobie nawzajem sprzęt. Zwłaszcza żołnierze obrony terytorialnej początkowo biegali w przysłowiowych trampkach. Nie mieli niczego. W tamtym czasie skupialiśmy się na tym, by na te potrzeby odpowiadać. W pewnym momencie uruchomiliśmy nawet własną produkcję kamizelek — dodaje.

Ale nie tylko potrzeby ukraińskiej armii uległy zmianie od początku wojny. Wiele się zmieniło w kwestii uchodźców. Od kilku tygodni coraz więcej osób decyduje się na powrót do Ukrainy. Jednak kolejni przyjeżdżają. A środki na pomoc się kończą.

— Przewidywaliśmy, że mobilizacja Polaków — choć jest fantastyczna — ma granice swojej wydolności i nie zastąpi skoordynowanej polityki na poziomie rządowym i samorządowym. To musi być wsparcie, a przynajmniej poważne ułatwienia i zachęty o charakterze systemowym, których brakuje. To zaczyna być widoczne. Mamy coraz więcej sygnałów, że ludzie chcieliby wrócić do normalności, że nie radzą już sobie finansowo czy nawet psychicznie. Nie można ich za to winić. Cały czas się obawiamy, że w pewnym momencie widmo kryzysu humanitarnego stanie się bardzo realne — mówi Onetowi Kramek.

Celem nie powinno być teraz tworzenie wielkich hal noclegowych, a lokowanie uchodźców w miejscach, gdzie mogliby zacząć w miarę normalne życie. Tylko że nikt się tym nie zajmuje — tłumaczy Kajetan Jan Wróblewski.

Dlatego Otwarty Dialog próbuje zapewnić nie tylko lepszy byt uchodźcom. — W średnim i długim okresie widzę szansę: przybysze mogą dać nam impuls rozwojowy — demograficzny i infrastrukturalny, potrzebne będą nowe inwestycje, ale musimy zadbać o ich integrację i przystosowanie do potrzeb rynku pracy. To spore wyzwanie w przypadku kobiet opiekujących się dziećmi i seniorów, ale trzeba je podjąć. Dużo zależy od tego, czy w perspektywie dołączą do nich członkowie rodzin broniący obecnie kraju przed Rosją. Potrzebujemy polityki imigracyjnej z prawdziwego zdarzenia, która będzie opierała się na dwóch nogach: relokacji i integracji — mówi Kramek.

Problemem jest także relokacja wewnątrz Polski. Większość uchodźców woli zostać w dużych miastach. — Jest to kwestia dostępu do miejsc pracy, edukacji. Czują się bezpieczniej w dużych miastach, ale to jest złudzenie. Często te mniejsze samorządy mają jeszcze możliwości i chcą się zaangażować. W powiatach jest luźniej, jest więcej miejsca i możliwości lokowania uchodźców. Wiążemy spore nadzieje ze współpracą z samorządami — dodaje.

--

Fragmenty niedzielnej publikacji Onetu o pilnej potrzebie podjęcia systemowych działań na rzecz uchodźców z Ukrainy i co robi w związku z tym Open Dialogue Foundation / Fundacja Otwarty Dialog. Link do zrzutki w komentarzu.