Fundacja „Russkij Mir”
NAUKA JĘZYKA ROSYJSKIEGO W POLSCE POD KONTROLĄ KREMLA
Ta Pani w sowieckiej czapce futrzanej i koszulce z Putinem to Anna Łańska[1], dyrektorka Centrum Kultury i Języka Rosyjskiego w Słupsku[2], działającego przy Miejskiej Bibliotece Publicznej na mocy umowy[3] między samorządem a rosyjską parapaństwową fundacją „Russkij Mir”. Fundacja jest jednym z głównych narzędzi rosyjskiego „soft-power”.
We władzach fundacji[4] znajdujemy pierwszoplanowe postacie rosyjskiego reżimu, z ministrem spraw zagranicznych Sergiejem Ławrowem na czele. Jest też znany z antypolskich wystąpień minister kultury Władimir Mediński, świadczący usługi outsourcingowego eksportu rosyjskiej propagandy oligarcha Wladimir Jakunin, i wiele innych kremlowskich i okołokremlowskich „grubych ryb”. Charakter tego podmiotu nie pozostawia cienia wątpliwości.
Zdjęcie szefowej słupskiej placówki „Russkiego Miru” Anny Łańskiej zrobiono w ośrodku wypoczynkowym należącym do urzędu miasta Moskwy kompleksie wypoczynkowym „Kamczija” niedaleko Warny w Bułgarii. Pod hasłem „Wspaniałe są nasze przyjaźnie” odbywają się tam coroczne światowe zjazdy słuchaczy i wykładowców centrów nauki języka rosyjskiego sponsorowanych przez fundację „Russkij Mir”.
W Polsce istnieją cztery takie ośrodki: ten w Słupsku oraz ośrodki we Wrocławiu przy Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego[5], w Lublinie na UMCS[6] i w Krakowie na Uniwersytecie Pedagogicznym[7]. Wszystkie są ulokowane w polskich instytucjach publicznych (trzy uniwersytety i jedna biblioteka), ale strona rosyjska, która ponosi wszystkie koszty, kontroluje je całkowicie – „kto płaci, ten żąda”.
Międzynarodowe zjazdy dla studentów „Russkiego Miru” odbywają się od 2009 roku. Pierwszy z nich odbył się nie w Moskwie ani Bułgarii, ale w Krakowie, a jego inicjatorem[8] była dyrektorka krakowskiego centrum na Uniwersytecie Pedagogicznym, Helena Ples (na drugim zdjęciu). Kolejne zjazdy odbywały się w Warszawie, w Belgradzie[9], a potem już od kilku lat w ośrodku na bułgarskim wybrzeżu.
O Helenie Ples była już mowa[10] na profilu „Rosyjska V Kolumna w Polsce”. Redakcja pro-kremlowskiego portalu dezinformacyjnego „Obserwator Polityczny” podziękowała Helenie Ples za pośrednictwo w uzyskaniu wsparcia fundacji „Russkij Mir”. Pisała o tym także krakowska prasa lokalna[11].
Z ramienia krakowskiego ośrodka bardzo aktywy w światowej sieci „Russkiego Miru” jest zamieszkały pod Wawelem Rosjanin Alexander Golembevsky[12], który administruje grupami dyskusyjnymi uczestników kolejnych zjazdów[13]. Podczas kongresu fundacji „Russkiego Miru” w Moskwie 3 listopada 2016 roku dyrektor wykonawczy fundacji Władimir Koczin obwieścił[14], że to Gołębiewski zostanie szefem nowego międzynarodowego stowarzyszenia studentów przy „Russkim Mirze”.
W zgromadzeniu w Moskwie udział brała cała światowa kadra ośrodków prowadzonych przez „Russkij Mir”, w tym z Polski. Gołębiewski, Helena Ples i Anna Łańska[15] mieli okazję posłuchać przemówień takich postaci, jak patriarcha Cyryl.
W kuluarach polscy działacze „Russkiego Miru” mogli spotkać podstawowe figury rosyjskiej dywersji z całego Świata, bynajmniej nie zajmujące się dyplomacja kulturalną czy nauczaniem języka rosyjskiego[16], tylko na przykład prowadzeniem wojen.
W panelu uczestniczył Avigor Eskin, pochodzący z Rosji rabin będący przedstawicielem ruchu eurazjatyckiego Aleksandra Dugina. Był ścigany za rzucenie klątwy, która zmotywowała zabójcę izraelskiego premiera Icchaka Rabina w 1995 roku. Opisałem go[17] w kontekście jego bliskiej znajomości z księdzem Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim.
Na zdjęciach[18] widać Denisa Puszylina[19], „prezydenta” Donieckiej Republiki Ludowej utworzonej przez rosyjskich agresorów na wschodzie Ukrainy, razem z Larissą Michaiłową, szefową fundacji „Диалог на русском” zajmującej się teoretyzowaniem zasad prowadzenia wojny informacyjnej przez Rosję[20].
Prezesem fundacji „Russkij Mir” jest Wiaczesław Aleksiejewicz Nikonow[21], deputowany i szef komisji edukacji rosyjskiego parlamentu (Dumy). Uczestniczy w Klubie Waldajskim, jest członkiem Społecznej Rady przy Ministerstwie Obrony Federacji Rosyjskiej.
Nikonow jest prezesem fundacji „Zjednoczenie dla Rosji”[22], której przewodniczącym rady jest szef Służby Wywiadu Zagranicznego, Sergiej Naryszkin. Fundacja ta wydaje pismo „Strategia Rosji”[23], której Nikonow jest redaktorem naczelnym. Nikonow kieruje też fundacją „Polityka”[24].
Ponadto Nikonow jest nie tylko wnukiem, lecz biografem a raczej hagiografem Wiaczesława Mołotowa, z którego portretem maszerował podczas parady „Dnia Zwycięstwa” w 2016 roku. Nikonow uzasadnia[25] bez żenady rozbiór Polski między ZSRR a nazistowskie Niemcy, dokonany na mocy paktu podpisanego przez jego dziadka.
A jednak ktoś taki jak Nikonow de facto kontroluje ośrodki nauczania języka rosyjskiego na polskich uczelniach, kształtujące nie tylko zdolności językowe, ale ponad wszelką wątpliwość, poglądy studentów, którzy zostają potem menedżerami w polskich firmach, ekspertami, urzędnikami czy – nie daj Boże – polskimi dyplomatami.
Wszystkie duże kraje, w tym Polska, prowadzą zagraniczną dyplomację kulturalną, w oparciu o sieć placówek kulturalnych i nauki języka. Wykorzystują to też do budowania sieci ludzi przychylnie nastawionych do nich, co zrozumiałe. Francuzi, Anglicy, Niemcy i inni dotują naukę swoich języków w wielu polskich liceach i uczelniach.
Nie ma w tym nic zdrożnego, gdyż są one placówkami zaprzyjaźnionych krajów demokratycznych, naszych sojuszników. Tego nie da się powiedzieć o reżimie rosyjskim, którego fundacja „Russkij Mir” jest organem. Dlatego o ile z działalności Alliance Française, British Council czy Instytut Goethego można się tylko cieszyć, to aktywność „Russkiego Miru” należałoby ograniczyć do minimum.
Sprzeciw wobec pozostawieniu rosyjskiej fundacji „Russkij Mir” wolnej ręki nad kształtowaniem przyszłych polskich kadr władających językiem rosyjskim spotka się zapewne ze sztampowym zarzutem „rusofobii”. To trik klasyczny: podobnie jak krytykom postępowania Izraela wobec Palestyńczyków przykleja się łatkę antysemitów, tak rosyjski reżim do perfekcji opanował przedstawianie wszystkich swoich przeciwników jako ogarniętych nienawiścią etniczną wobec narodu rosyjskiego.
Nie wolno się na to nabierać ani tego naiwnie powielać. Nie jesteśmy żadnymi rusofobami. Rusofobowie oczywiście istnieją, ale przeszkadzają w oporze przed zagrożeniem z Kremla, bo nas kompromitują i się podkładają pod narrację przeciwnika, w istocie rzeczy mu pomagając. Język rosyjski jest piękny, a jego nauka rzeczą bardzo potrzebną – bez kadr znających rosyjski Polska będzie głucha i ślepa, niezdolna do prowadzenia czy to dyplomacji, czy to biznesu na wschodzie. Jednak nie wolno pozostawiać tego obszaru samej Rosji.
Nie ma sensu ubolewać nad tym, że w Ministerstwie Spraw Zagranicznych nadal pracuje dużo absolwentów rosyjskiej akademii dyplomatycznej MGIMO, jeśli przymykamy oko na fakt, że Rosjanie jak gdyby nigdy nic kształtują nam nadal nasze własne przyszłe kadry mające się nimi zajmować, i robią to na naszym terenie, w budynkach naszych uczelni.
Ograniczeniu działalności fundacji „Russkij Mir” powinno towarzyszyć poważne dofinansowanie nauki języka rosyjskiego na uczelniach, ale tym razem pod polską kontrolą i bez dotychczasowych kadr spaczonych tą współpraca tak bardzo, że nie widzą niczego zdrożnego, by przebierać się w koszulkę z podobizną rosyjskiego dyktatora. Życzyłbym sobie, by minister Gowin i minister Zalewska na serio zajęli się tym problemem.
[1]
https://www.facebook.com/ania.nowakowska.50552
[2]
http://www.centrumrosyjskie.mbp.slupsk.pl/pl/
[3]
http://www.gp24.pl/…/4380991,putin-otworzy... +
http://www.mbp.slupsk.pl/index.php…
[4]
http://russkiymir.ru/fund/administration/ +
http://russkiymir.ru/en/fund/board-of-trustees/
[5]
http://centrumjr.uni.wroc.pl/o-nas/ +
https://www.facebook.com/Centrum-J%C4%99zyka-Rosyjskieg...
[6]
https://www.facebook.com/CJKRUMCS +
http://www.umcs.pl/pl/cjikr.htm +
http://www.umcs.pl/pl/o-nas,4763.htm#page-2
[7]
http://ckjr.up.krakow.pl/RU +
https://www.facebook.com/ckjrup
[8]
http://russkiymir.ru/en/publications/196274/
[9]
http://centrumjr.uni.wroc.pl/galeria/
[10]
https://www.facebook.com/RosyjskaVKolumnawPolsce/posts/...
[11]
http://wyborcza.pl/1,76842,15595045,Polscy_obronc...
[12]
https://www.facebook.com/aleksander.golebiewski?ref=br_...
[13]
https://www.facebook.com/groups/474543976017970/ +
https://www.facebook.com/groups/1616870241917540/
[14] https://www.youtube.com/watch?v=_c4NqxuBTt0
[15]
http://centrumjr.uni.wroc.pl/galeria/
[16]
http://russkiymir.ru/media/photogallery/section.php...
[17]
https://www.facebook.com/RosyjskaVKolumnawPolsce/posts/...
[18]
https://www.facebook.com/RosyjskaVKolumnawPolsce/photos...
[19]
https://en.wikipedia.org/wiki/Denis_Pushilin
[20]
http://dialog-na-russ.com/informacionnaya-vojna/
[21]
https://web.facebook.com/vyacheslav.nikonov
[22]
http://www.fondedin.ru/o-fonde.html
[23]
http://sr.fondedin.ru/Publik.pdf
[24]
http://www.polity.ru/
[25]
http://www.mk.ru/…/vyacheslav-nikonov-ob...