Relacje polsko-ukraińskie czyli Lachy i Chachoły

Sekretny język polskiej szlachty. Ziemianie posługiwali się szyfrem, którego nie zrozumiałby niemal żaden plebejusz
Polscy szlachcice z epoki nowożytnej szczególną wagę przywiązywali do sztuki oratorskiej. Wykształcony młodzieniec z najwyższego stanu miał okazywać ogładę poprzez kwieciste toasty czy powitania gości przybywających do folwarku, potem zaś – za sprawą przemówień wygłaszanych na sejmikach. „Wymowność” otwierała drogę do kariery, zapewniała posłuch wśród sąsiadów i intratne nadania. Aby jednak zyskać respekt szlacheckiego otoczenia nie wystarczało mówić po polsku.

Cenne dowody znaczenia oratorskich tyrad przynoszą silva rerum, sylwy, a więc rękopiśmienne rodzinne księgi, w których szlachcice notowali ważne dla siebie wiadomości, instrukcje gospodarcze, dane o pochodzeniu rodziny czy wreszcie – wzory postępowania.Zachowało się wiele takich tomów, do których skrupulatnie wpisano nawet nie po kilka czy kilkanaście, ale dziesiątki formularzy przemówień i listów na różne okazje. Badacze tematu notują między innymi wzory podziękowań za prezenty otrzymane od sąsiadów (w tym konkretnie – chociażby za pomarańcze czy szczenięta), zaproszenia na uczty, polowania i zabawy, przemówienia kondolencyjne i pogrzebowe, podziękowania kierowane do rodziców.

Często, wypada dodać, w księgach umieszczano przeróżne warianty zabezpieczające przed jakąkolwiek gafą. Na przykład w jednej sylwie mogły się znaleźć schematy przemówień nad grobem w odmiennych wersjach odpowiednich w razie śmierci ojca, matki, brata, siostry niezamężnej, siostry wydanej za mąż, bratowej i tak dalej, i tak dalej… https://wielkahistoria.pl/sekretny-jezyk-polskiej-szlach...

Kim były w Polsce służące do wszystkiego?
Stanowiły najniższy szczebel w strukturze służby domowej w pierwszej połowie XX wieku. Mówiono o nich garkotłuki i białe niewolnice. To były niewykwalifikowane dziewczyny, które przyjeżdżały ze wsi. Co czwarta miała mniej niż 15 lat. Przyjazd do miasta był dla nich szansą, żeby jak najszybciej osiągnąć samodzielność. Mogły się wyrwać z domu i wreszcie mieć własny kąt. Chociażby własne łóżko, co na wsiach nie zawsze było normą.

Zatem wyjazd do pracy w mieście był swoistego rodzaju awansem. I szansą na emancypację czy ułożenie sobie życia. Z drugiej strony, przestępując próg domu państwa, dziewczyna traciła wolność. Była w całkowitej zależności od swoich pracodawców. Jasne, że nie krępowali jej łańcuchem, ale nie miała ani chwili wolnego czasu. Dosłownie.Całym jej życiem było usługiwanie?
Żeby wyjść z domu, potrzebowała zgody pani. Bo przecież służąca nie mogła tak sobie nagle gdzieś pójść. Do jej obowiązków należało też pilnowanie mieszkania, otwieranie drzwi gościom, anonsowanie państwu, kto przyszedł, podawanie palta pani i panu, gdy ci wychodzą z domu. Ona sama co najwyżej mogła kilka minut postać w bramie z innymi służącymi. Nie miała jednak swojego życia, żadnej prywatności. No i oczywiście nie miała możliwości wzięcia urlopu. Zdarzało się, że państwo zabierali służącą na letnisko i to był jej urlop, ale co to za wakacje, skoro i tam musiała usługiwać od rana do wieczora. Właśnie dlatego służące nazywane były już na początku XX wieku białymi niewolnicami. https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177344,24171311,pols...