Polskie obozy

'Niech sobie pani wyobrazi'', niech sobie pan wyobrazi... no i wyobraźmy sobie, ile zła mogłoby się nie wydarzyć, jeśli uruchomiałaby się ta wyobraźnia. Jeśli uruchomialaby się przed, a nie po.
To, co nazywamy człowieczeństwem, zwykłą ludzką empatią. Banały piszę, no i niech tak będzie, że banały...
A rozmowę Zofii Waślickiej-Żmijewskiej z profesorem Janem Grabowskim trzeba przeczytać koniecznie.

PolinNews:

Niech pani sobie wyobrazi, że nazywa się pani Asterblum, że jest pani młodą warszawską Żydówką i studiuje pani prawo na UW. I nagle na salę wykładową wpada bojówka endecka, to był rok 1936. I zaczyna się sortowanie Żydów i Polaków. Żydzi mają się wynieść z ławek i usiąść oddzielnie albo w ogóle opuścić salę.

Studentka Asterblum stawia bandytom opór i wtedy zostaje ciężko pobita. Broniąc się, krzyczy na bojówkarzy: „Wy polskie zwierzęta!”. Ranna, trafia wpierw do szpitala, a potem do sądu. Postępowanie toczy się jednak nie przeciwko endeckim bandziorom, lecz przeciwko studentce Asterblum, która „nazwała członków Narodu Polskiego zwierzętami”. Dziewczynie groził wyrok właśnie trzech lat więzienia, tak jak stało w ustawie z 1932 (oraz z 2018) roku.

Tymczasem udało się jej i szczęściara wywinęła się zaledwie dwoma miesiącami odsiadki. To przykład wzięty z ksiąg sądowych. Ale tego było dużo więcej.
'Niech sobie pani wyobrazi'', niech sobie pan wyobrazi... no i wyobraźmy sobie, ile zła mogłoby się nie wydarzyć, jeśli uruchomiałaby się ta wyobraźnia. Jeśli uruchomialaby się przed, a nie po.
To, co nazywamy człowieczeństwem, zwykłą ludzką empatią. Banały piszę, no i niech tak będzie, że banały...
A rozmowę Zofii Waślickiej-Żmijewskiej z profesorem Janem Grabowskim trzeba przeczytać koniecznie.

PolinNews:

Niech pani sobie wyobrazi, że nazywa się pani Asterblum, że jest pani młodą warszawską Żydówką i studiuje pani prawo na UW. I nagle na salę wykładową wpada bojówka endecka, to był rok 1936. I zaczyna się sortowanie Żydów i Polaków. Żydzi mają się wynieść z ławek i usiąść oddzielnie albo w ogóle opuścić salę.

Studentka Asterblum stawia bandytom opór i wtedy zostaje ciężko pobita. Broniąc się, krzyczy na bojówkarzy: „Wy polskie zwierzęta!”. Ranna, trafia wpierw do szpitala, a potem do sądu. Postępowanie toczy się jednak nie przeciwko endeckim bandziorom, lecz przeciwko studentce Asterblum, która „nazwała członków Narodu Polskiego zwierzętami”. Dziewczynie groził wyrok właśnie trzech lat więzienia, tak jak stało w ustawie z 1932 (oraz z 2018) roku.

Tymczasem udało się jej i szczęściara wywinęła się zaledwie dwoma miesiącami odsiadki. To przykład wzięty z ksiąg sądowych. Ale tego było dużo więcej.

BEZ ŻADNEGO UDZIAŁU NIEMCÓW”. JAK POLSKA GRANATOWA POLICJA MORDOWAŁA ŻYDÓW

Druga konstatacja dotyczyła swoistego modus operandi – polscy policjanci niejednokrotnie mordowali Żydów (częstokroć własnych sąsiadów, ludzi dobrze sobie znanych z lat przedwojennych) w tajemnicy przed Niemcami. Innymi słowy, akcje przeciwko Żydom prowadzono na własny rachunek, z własnej inicjatywy, często w geście swoiście rozumianej solidarności społecznej z miejscowymi ludźmi, którzy prosili „granatowych” o likwidację dość uciążliwych – lub stwarzających zagrożenie dla wiejskiej wspólnoty – „obywateli pochodzenia żydowskiego”, jak określano ofiary w powojennych dokumentach. Niemcy, bezpośredni przełożeni granatowych policjantów, najczęściej nie mieli najmniejszego pojęcia o mordach dokonywanych przez ich polskich podwładnych. Nie to, żeby mieli coś przeciwko temu, ale w razie złożenia meldunku o wykryciu, zatrzymaniu czy zabiciu Żydów, reakcje Niemców były trudne do przewidzenia.

Polskiej policji przypadło zadanie stopniowego wyłapywania Żydów przebywających nielegalnie poza gettem. Wielką pomocą w tej pracy były donosy napływające obfitą strugą na komisariaty oraz do władz niemieckich. W kolekcji donosów z lat 1940-1941 przechowywanych w archiwum miasta Warszawy, te „z aryjskiego paragrafu” stanowią drugą co do liczebności (po motywowanych politycznie) grupę denuncjacji. Na nic były tłumaczenia, że aresztowany „czuje się Polakiem”, że „z żydostwem nie ma nic wspólnego”, lub też powoływanie się na wyznawaną wiarę katolicką. Część poruszających się po aryjskiej stronie Żydów wpadła w ręce policji na podstawie donosów, część – jak to pisano w protokołach – „na podstawie obserwacji własnych”, a część oddali w ręce granatowej policji prości przechodnie.(…) https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/na-poster...

„Album obozów” polskich
Wczoraj w nocy, na jednej ze stron z fotografiami niemieckimi z okresu II wojny światowej, dzięki informacji życzliwej mi osoby, odkryłem kolekcję kilkudziesięciu zdjęć wklejonych do kilkunastu kart i zatytułowanych „Album obozów”. Jedna karta zawiera średnio od 4 do 5 zdjęć poświęconych jednemu obozowi. Wszystkie karty są opisane w języku polskim. Również tytuł zamieszczony na okładce jest po polsku. Jednak sygnatura zamieszczona w dole okładki – „FA-18” – nie sprawia wrażenia rodzimej proweniencji.

W albumie znajdują się zdjęcia z 16 obozów (podaję nazwy wg opisu):

Obóz Pracy huty „Batory” w Hajdukach
Obóz zakładów „Orzeł Biały” w Brzezinach
Obóz kopalni „Miechowice” w Miechowicach
Obóz huty „Zgoda” w Świętochłowicach
Obóz kopalni „Polska” w Świętochłowicach
Obóz kopalni „Renard” w Sosnowcu
Obóz Katowice – Dąb
Obóz kopalni „Rozbark” w Bytomiu
Obóz huty „Zygmunt” w Łagiewnikach
Obóz kopalni „Jadwiga” w Biskupicach
Obóz huty „Silesia” w Lipinach Śląskich
Obóz kopalni „Centrum” w Karbie
Obóz kopalni „Śląsk” w Chropaczowie (Świętochłowice)
Obóz kopalni „Bobrek” w Bobrku
Obóz w Mysłowicach
Obóz huty „Laura” w Siemianowicach
https://emisilo.pl/2020/11/album-obozow-polskich/...

Najcenniejsze są zdjęcia ukazujące różne detale „obozowej architektury” wprowadzonej po wojnie w polskich obozach – ogrodzenie dodatkowym systemem zabezpieczeń z drutu kolczastego poszczególnych sektorów obozu i pojedynczych baraków, a nawet okien, bramki wewnętrzne między sektorami obozu z budkami wartowniczymi, które pełniły funkcję lokalnych katowni, różne typy baraków drewnianych i murowanych, bram obozowych, wieżyczek strażniczych, itp.

Kilka dni temu skończyłem pisać szkic do historii obozu w Jaworznie i przyznam, trudno mi było sobie wyobrazić, jak można zrobić z baraku obozowego mini obóz koncentracyjny w obozie. A tu proszę, jest. Przyznaję, rzeczywistość prześcignęła moją wyobraźnię…

Jedno zdjęcie jest szczególne. Przedstawia około 40 mogił jeńców niemieckich, więźniów obozu kopalni „Bobrek”.

DZIĘKUJĘ FUNDACJI KALYNA – DZIĘKUJĘ WAM!
Minęły równo dwa lata od przyznania mi stypendium przez Polsko-Ukraińsko-Kanadyjską Fundację KALYNA na napisanie książki o Ukraińcach i Polakach więzionych w obozie w Jaworznie. Dziś mogę powiedzieć, że zadanie to wykonałem.
Jeden tom poświęcony 550 więźniom obozu skazanym przez wojskowy sąd w Krakowie na karę śmierci lub więzienia i niemalże 200 zamordowanym w obozie jest już ukończony. To znaczy napisany, zredagowany, złamany do postaci książki z ponad 200 fotografiami i po 3 korektach, gotowy do druku. Łącznie ponad 600 stron tekstu. Brakuje tylko indeksów i okładki. Dziękuję Andrzejowi Zabrowarnemu z Pracowni Wydawniczej Akant i Eli Morawskiej za znakomitą redakcję i korektę oraz cierpliwość.
Teraz jestem w trakcie końcowych prac nad drugą księgą, która tak naprawdę będzie pierwszą, zawierającą nazwiska i biogramy 4 tys. więźniów oraz ich relacje . Redaguję biogramy, opracowuję przypisy, wybieram zdjęcia, których w tym przypadku będzie znacznie więcej, bo kilkaset.
Dotychczas udało mi się odnaleźć i wykonać skany z co najmniej 500 fotografii więźniów i ponad 100 funkcjonariuszy UB oraz kadry obozu. Dziękuję wszystkim, którzy odpowiedzieli na mój apel i pomogli odnaleźć wiele dziesiątków zdjęć byłych więźniów obozu. Zarówno tych oryginalnych, wykonanych w Jaworznie (poniżej publikuję zaledwie fragment), jak też po wyjściu na wolność, razem z rodzinami.
Z jednej strony ta ilość oczywiście cieszy, z drugiej przytłaczają koszty wykonywania skanów zdjęć oraz ich obróbki graficznej, łamania. Tym bardziej dziękuję Fundacji KAŁYNA, która przekazała w tym miesiącu dodatkowo 10 tys. złotych na opłacenie faktur za koszty skanów fotografii i korekty tekstu książki.
Całość poprzedzi obszerny wstęp ukazujący historię obozu od momentu jego powstania w czasie wojny aż do jego likwidacji. 100 stronicowy szkic wstępu jest już napisany, choć wiele mu jeszcze brak do doskonałości.
Praca strasznie żmudna. Nie ukrywam, że jestem już potwornie zmęczony tą obozową, martyrologiczną aurą, która mi towarzyszy od dwóch lat, że mam małe opóźnienie spowodowane zamknięciem na wiele miesięcy archiwów i bibliotek, a obecnie ograniczoną do minimum możliwością korzystania z odnalezionych i zamówionych w międzyczasie akt. Ale książka będzie i co do tego nie mam wątpliwości.
Kochani! Chciałbym raz jeszcze podziękować wszystkim Wam, którzy wpłacaliście przez te dwa lata na moje stypendium przyznane przez Polsko-Ukraińsko-Kanadyjską Fundację KALYNA. Bez Was nie byłoby tej książki. Dzięki Wam ona właśnie powstaje i ukaże się, mam nadzieję, na wiosnę przyszłego roku. Dziękuję!