Nasza szkoła -reformy i wietrzenie po poprzedniej ekipie

Nauczycielka o religii w szkołach: Musi odejść do salek katechetycznych. To są zajęcia dodatkowe
Coraz mniej uczniów chodzi na religię. "Uczę w liceum i widzę ci się dzieje, jeszcze wśród pierwszaków udaje się stworzyć grupę chodzących, potem jest to już grupa międzyoddziałowa" - mówi.
Jak opisywaliśmy w poprzednim artykule, uczniowie masowo rezygnują z udziału w katechezie. Co za tym idzie, wiele osób nie chce, aby ten przedmiot był umieszczany pomiędzy obowiązkowymi zajęciami w planie lekcji. Takie zjawisko wciąż jest praktykowane w niektórych szkołach z powodu braków kadrowych lub braków sal, a prowadzi do sytuacji, w której niewierzący uczniowie mają dodatkowe okienka.

Nauczycielka o religii w szkołach
Nauczycielka w swoim wpisie na Twitterze przyznała, że wśród młodzieży widzi coraz mniejsze zainteresowanie udziałem w katechezie. "Religia musi odejść ze szkoły do salek katechetycznych. To są zajęcia dodatkowe. Wtedy się okaże, ilu jest w Polsce katolików. Uczę w liceum i widzę ci się dzieje. Jeszcze wśród pierwszaków udaje się stworzyć grupę chodzących, potem jest to już grupa międzyoddziałowa" - przyznała. Pod artykułem dotyczącym religii w szkołach, opublikowanym na stronie facebookowej Gazeta.pl również nawiązała się żywa dyskusja na temat tego przedmiotu. Niektórzy rodzice twierdzili, że religia powinna wrócić do salek katechetycznych, z kolei inni opowiadali się za tym, aby nie umieszczać jej w planie zajęć pomiędzy innymi lekcjami. "Tak powinno być. Kiedyś lekcje religii odbywały się w salkach katechetycznych i nie było z tym problemu. Kto chce to idzie. Kto nie chce to nie idzie", "Też tak uważam, my religie mieliśmy w salkach katechetycznych i czas, żeby tam wróciły", "Religia w szkole owszem, ale opłacana ze środków kościoła i jako pierwsza lub ostatnia lekcja", "Religia w szkole ale na pierwszej lub ostatniej lekcji, tylko z logistycznego powodu. Bez ocen na świadectwie", "Religia tylko w salkach. Tak było kiedyś i było dobrze. Dość wdzierania się katolicyzmu w każdą instytucję i sferę życia" - pisali. Więcej artykułów o tematyce szkolnej przeczytasz na stronie Gazeta.pl.

Ważna rozmowa, w której Iga Kazimierczyk namawia, żebyśmy zaczęli się wczytywać w szczegóły badania PISA. Bo fakty są takie, że co czwarty uczeń ma problemy z pracą z tekstem pisanym. Problemy, które uniemożliwiają dalszą naukę i utrudniają dorosłe życie. I właśnie teraz jest czas na działanie, aby ten system zaczął działać lepiej.

POLSKA SZKOŁA NIE TYLKO NIE WYRÓWNUJE SZANS UCZNIÓW, ALE RÓŻNICE JESZCZE BARDZIEJ POGŁĘBIA

— Pierwsza rzecz, która budzi obawy, to rozwarstwienie w poziomach wiedzy uczniów szkół branżowych i liceów. Jeśli w czytaniu 1/3 uczniów szkół branżowych I stopnia jest na pierwszym poziomie umiejętności, to znaczy te dzieci są w stanie przeczytać tekst, ale nie są w stanie wykorzystać tego tekstu do jakiejkolwiek pracy, do tworzenia kompetencji. To jest dramat.

Jednocześnie 15 proc. młodzieży w liceach jest na poziomie 5 i 6, czyli takim, który rzeczywiście pozwala im tym tekstem operować w kompetentny sposób. To jest poziom mistrzowski, na którym uczeń odczytuje w tekście ukryte konteksty, które odnosi do wcześniejszej wiedzy. Umie odczytać sarkazm, ironię, rozumie skróty myślowe, które są w tych tekstach.

— W naukach przyrodniczych połowa uczniów szkół branżowych reprezentuje poziom 1 albo 2, bo to oznacza, że oni nie są w stanie zrozumieć na przykład, dlaczego zamarza woda, albo kwestii zmian klimatycznych czy podstawowych zjawisk fizycznych, atmosferycznych. Po prostu nie rozumieją podstawowych zjawisk ze świata przyrody.

— Wyniki są bardzo niepokojące, zwłaszcza te dotyczące czytania, dlatego że czytanie i umiejętność pracy z tekstem jest teraz kluczową kompetencją. My komunikujemy się przez słowa - ciągle siedzimy na mediach społecznościowych, ciągle coś piszemy albo czytamy, tekst pojawia się wszędzie, również w formie zdjęć albo grafik. I jeśli okazuje się, że co czwarta osoba ma kłopot z tym, żeby zrozumieć tekst, to mamy poważny problem kulturowy. Tekst to też nośnik kultury. Jak ona ma przetrwać, jeśli tak wiele osób ma problem z rozumieniem tekstów?

— Tak duża różnica w kompetencjach uczniów szkół branżowych i liceów oznacza, że nasz system edukacji ogólnej, kształcenia ogólnego na poziomie podstawowym nie wyrównuje szans. Te wyniki pomiędzy szkołami mogą się różnić od siebie, ale nie może być tak, że 1/3 uczniów w branżówkach w zasadzie nie potrafi czytać, a w liceach 15 proc. jest na najwyższych poziomach. To znaczy, że system edukacji ogólnej na poziomie podstawowym wymaga natychmiastowej poprawy.

— Dyskusja o podstawach programowych jest tu nieunikniona. Tylko żebyśmy nie pomyśleli, że jak zmienimy podstawy programowe, to będzie lepiej, ponieważ tu nie tylko o nie chodzi. Przecież uczniowie liceum wyrośli na tych samych podstawach i jakoś osiągają wyniki w górnych granicach skali. Być może problem leży w tym, żeby lepiej wyrównywać różnice w kapitale społecznym, kulturowym uczniów, bo system szkolny prawdopodobnie je tylko umacnia. Być może ten system jest tak skonstruowany, że jak dzieci wejdą z różnicami z domu, to z jeszcze większą różnicą z tego systemu wychodzą.

— Więc jeśli zmiana podstaw programowych, to przy gruntownej refleksji, jaka ma być ta szkoła i po co ona jest. Bo jeśli po raz kolejny będziemy z ołówkiem wykreślać z tych podstaw poszczególne elementy i nie zastanowimy się, jakich absolwentów chcemy mieć, to będzie kolejna zmarnowana szansa. Samo wyrzucenie np. HiT-u nie rozwiązuje problemu, nie rozwiąże go też dołożenie kolejnych godzin języka polskiego czy angielskiego. Nasz system edukacji - zamiast wyrównywać różnice - konserwuje je i tu lekka kosmetyka podstaw nie pomoże.

— Efektem zostawienia tego w ten sposób, czyli zgody na rozwarstwienie, będzie rosnąca liczba osób, które korzystają z edukacji niepublicznej i z edukacji pozasystemowej, to znaczy wychodzą do edukacji domowej, co już jest widoczne w danych. A tym samym wróży to powrót do czasów II RP, kiedy to ci, którzy mieli pieniądze, korzystali z prywatnej edukacji albo edukacji domowej, a ci, którzy ich nie mieli, uczyli się w szkole publicznej, która po prostu była słaba.
____________________

Iga Kazimierczyk - pedagożka, prezeska Fundacja "Przestrzeń dla edukacji", aktywistka Wolna Szkoła

Rozmowa Bogdana Bugdalskiego do przeczytania na: portalsamorządowy.pl z dnia 12 grudnia 2023 r.

Czy w szkole ponagimnazjalnej można zatrudnić księdza, który wprawdzie legitymuje się dyplomem ukończenia studiów magisterskich w zakresie teologii na KUL, ale nie posiada upoważnienia (missio canonica) od biskupa diecezjalnego do pracy w konkretnej szkole?
Ksiądz tłumaczy, że diecezja nie wydaje ww. upoważnienia, ponieważ księżom wydawane są nominacje do pracy w parafii, i że taki dokument wystarczy do pracy w szkole.
Czy tak należy interpretować art. 12 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r.?
Według mojej opinii szkoła może zatrudnić nauczyciela religii (księdza, zakonnika lub osobę świecką) wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danej szkoły, wydanego przez właściwego biskupa diecezjalnego (w przypadku Kościoła Katolickiego) lub właściwe władze zwierzchnie kościołów i związków wyznaniowych (w przypadku pozostałych kościołów oraz innych związków wyznaniowych). Uważam, że powierzenie urzędu proboszczowskiego nie jest tożsame z imiennym skierowaniem do nauczania religii w danej szkole.
W art. 12 ust. 3 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) zostało określone, że nauczyciele religii muszą posiadać upoważnienie (missio canonica) od biskupa diecezjalnego. Cofnięcie tego upoważnienia oznacza utratę prawa do nauczania religii. Według mojej opinii powyższy zapis jest jednoznaczny i oznacza, że aby dyrektor szkoły mógł zatrudnić nauczyciela do nauczania religii musi posiadać stosowne skierowanie wydane przez właściwego biskupa. Uważam, że powierzenie urzędu proboszczowskiego nie jest tożsame z imiennym skierowaniem do nauczania religii w danej szkole. Proszę zauważyć, że w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155 z późn. zm.) - dalej r.w.o.n.r., również w sposób jednoznaczny zostało określone, że przedszkole lub szkoła (dotyczy również szkół ponadgimnazjalnych) zatrudnia nauczyciela religii, katechetę przedszkolnego lub szkolnego wyłącznie na podstawie imiennego pisemnego skierowania do danego przedszkola lub szkoły, wydanego przez:
1) w przypadku Kościoła Katolickiego - właściwego biskupa diecezjalnego,
2) w przypadku pozostałych kościołów oraz innych związków wyznaniowych - właściwe władze zwierzchnie tych kościołów i związków wyznaniowych.
Jednocześnie należy pamiętać, że cofnięcie skierowania jest równoznaczne z utratą uprawnień do nauczania religii w danym przedszkolu lub szkole. O cofnięciu skierowania właściwe władze kościołów lub innych związków wyznaniowych powiadamiają dyrektora przedszkola lub szkoły oraz organ prowadzący (§ 5 ust. 2 r.w.o.n.r). Zatem dyrektor szkoły bez imiennego pisemnego skierowania do nauczania religii w danej szkole wydanego przez właściwego biskupa nie ma podstaw do zatrudnienia danej osoby na stanowisku nauczyciela religii (dotyczy księży, zakonników oraz osób świeckich). Posiadanie stosownego skierowania (misji kanonicznej) jest bardzo istotne, gdyż dyrektor szkoły może zatrudnić nauczyciela o odpowiednich kwalifikacjach, a jak wynika z § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. Nr 50, poz. 400) kwalifikacje do nauczania religii posiada osoba, która spełnia wymagania kwalifikacyjne określone w porozumieniach pomiędzy ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania a Konferencją Episkopatu Polski Kościoła Katolickiego oraz właściwymi władzami zwierzchnimi kościołów lub innych związków wyznaniowych. Natomiast w § 4 ust. 3 Porozumienia pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 6 września 2000 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od nauczycieli religii (Dz. Urz. MEN Nr 4, poz. 20) zostało określone, że skierowanie nauczyciela religii do danej szkoły, wydane przez właściwego biskupa diecezjalnego zaświadcza o posiadaniu kwalifikacji do nauczania religii. Zatem dyrektor szkoły nie ma podstaw do uznania nauczycielowi kwalifikacji do nauczania religii (pomimo, że posiada odpowiednie wykształcenie) bez imiennego pisemnego skierowania do nauczania religii w danej szkole wydanego przez właściwego biskupa, gdyż właśnie to skierowanie zaświadcza o posiadaniu przez niego kwalifikacji do nauczania religii. Reasumując należy stwierdzić, że o zatrudnieniu nauczyciela religii w szkole publicznej decyduje nie tylko wykształcenie, ale uzyskanie misji kanonicznej do określonego typu szkoły.


Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/oswiata/czy-ksiadz-posiada-kwa...

„Dziś w szkole miała miejsce taka sytuacja: klasa miała mieć j.angielski, ale nauczycielki nie było i w zamian przyszedł ksiądz. Śpiewali kolędy. Pytanie do mojego syna: czemu nie śpiewasz? Syn: ja nie chodzę na religię. ksiądz: to masz chodzić gówniarzu! Moje pytanie. Co zrobić z tą sytuacją i czy zastępstwa z księdzem są traktowane, jak religia i syn nie musi być na tych lekcjach?”

Odpowiedź Fundacji:

Czy nauczyciel religii może obejmować zastępstwo?

Z uwagi na specyficzny tryb zatrudniania w szkołach publicznych księży, zakonnic, katechetek oraz katechetów nie jest dozwolone prowadzenie przez te osoby, zajęć w szkołach publicznych z innych przedmiotów niż lekcja religii. Mogą one prowadzić zajęcia dydaktyczne jedynie w zakresie określonym przez właściwe władze zwierzchnie kościoła lub związku wyznaniowego, zawartym w pisemnym skierowaniu do danego przedszkola lub szkoły wydanego.

Katalog uprawnień ww. osób jest określony w § 5 i następnych paragrafach Rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992 roku i jako wyjątek od reguły nie może być interpretowany rozszerzająco. Nie jest również możliwe prowadzenie tzw. doraźnych zastępstw, polegających na prowadzeniu lekcji religii zamiast lekcji innego zastępowanego przedmiotu, w przypadku gdy nie wszyscy uczniowie danej klasy zadeklarowali uczestniczenie w lekcjach danej religii. Jeśli 100 % uczniów w klasie jest zapisanych na religię danego wyznania, nauczyciel religii może podczas zastępstwa prowadzić religię, ale musi „oddać” 1 godzinę, którą „zabrał” innemu przedmiotowi.

Jeśli nauczyciel religii nie jest jednocześnie nauczycielem innego przedmiotu tj. ma uprawnienie tylko i wyłącznie do nauczania religii na podstawie skierowania władz zwierzchnich związku wyznaniowego (wymagane jest przygotowanie pedagogiczne do nauczania religii; należy przez to rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki, katechetyki i dydaktyki, nauczanych w powiązaniu z teologią w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych), a zatem nie ma przygotowania pedagogicznego do nauczania innych przedmiotów, a jego sytuację prawną normuje § 5 Rozp. 1992 r. dyrektor nie może powierzać mu zastępstwa.

Wykonywanie tzw. „zastępstw” w szkole publicznej przez ww. osoby, niezależnie od braku podstawy prawnej, może w przypadku nieszczęśliwych zdarzeń losowych, w czasie takich zajęć, skutkować modyfikacją odpowiedzialności cywilnej za szkody na osobie i mieniu, a w konsekwencji może rodzić wątpliwości co do zakresu obowiązywania ochrony ubezpieczeniowej, wynikającej z zawieranych przez szkoły umów ubezpieczeniowych (NNW).

Każdy kto jest świadkiem przejawów dyskryminacji powinien zgłosić swoje uwagi do wychowawcy klasy lub dyrektora szkoły. Jeżeli nie otrzyma pomocy powinien złożyć wniosek do Kuratorium o usunięcie przyczyn dyskryminacji ze względu na religię/światopogląd. https://wolnoscodreligii.pl/2018/09/01/ksiadz-zastepstwie-...