Już nie długo

tykuł jest częścią przeprowadzonej przez "Magazyn Kontakt" analizy wypowiedzi hierarchów Kościoła w Polsce w roku 2023. W ramach projektu powstał wykaz 809 źródeł: 795 wypowiedzi polskich biskupów rzymskokatolickich – w tym wszystkich metropolitów, z uwzględnieniem przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski – a także 14 dokumentów KEP. Dzięki temu można było sprawdzić, w jaki sposób biskupi w 2023 roku mówili o uchodźcach i migracjach, osobach i ruchach LGBT+ oraz klimacie i ekologii. Co o ekologii i klimacie mają do powiedzenia polscy biskupi? Wszystko wskazuje na to, że mimo dostępnych na ten temat licznych materiałów edukacyjnych i duszpasterskich (poza encyklikami, adhortacjami i innymi wypowiedziami papieży, istnieją także raporty komisji watykańskich i dokumenty przygotowywane przez organizacje takie jak na przykład Laudato Si’ Movement), naprawdę niewiele.

Zebrana w ramach projektu baza wypowiedzi polskich hierarchów kościelnych obejmuje ponad 800 wypowiedzi i dokumentów z okresu od 1 stycznia do 31 października 2023 r. Tworząc ją, przeanalizowaliśmy dostępne w internecie materiały KEP, wystąpienia wszystkich urzędujących metropolitów oraz 16 innych wybranych biskupów diecezjalnych, funkcyjnych lub pomocniczych. Spośród wszystkich tych źródeł tylko 20 wypowiedzi dotyka tematu ekologii choćby pośrednio, w tym 12 robi to niezależnie od uroczystości związanych ze świętymi myśliwych, leśników, pszczelarzy czy rolników, takich jak hubertusy czy dożynki. Tylko pięć zawiera dłuższą lub bardziej pogłębioną refleksję.

Najczęściej w wypowiedziach polskich hierarchów ekologia i troska o świat stworzony ujmowane są jako problem moralny, nieco rzadziej społeczny. Postulaty polityczne pojawiają się tylko sporadycznie. O konieczności dbania o ziemię i odpowiedzialności za nią wspomina przy okazji omawiania problemów współczesności biskup drohiczyński Piotr Sawczuk (16 lipca): "Środowiska, w których żyjemy, nie są jeszcze całkowicie wyjałowione i suche, ale bez właściwych zabiegów erozja może postępować. My jesteśmy wezwani do pielęgnowania obszarów żyznej ziemi, do tworzenia pięknych ogrodów Pana, do przeciwdziałania erozji", a o człowieku niszczącym powierzone mu dziedzictwo, mówi też krótko biskup polowy Wiesław Lechowicz (5 czerwca): "Uzasadnioną interpretacją przypowieści Jezusa jest także jej odniesienie do świata, w którym żyjemy. Jest on bowiem stworzony przez Boga i powierzony człowiekowi, by się nim tak zajmował, by przynosił korzyść człowiekowi i nie zakłócał harmonii z innymi stworzeniami. Z łatwością zauważamy, jak daleko odeszliśmy od tego zamysłu Bożego. Człowiek współczesny nie akceptuje swej roli stworzenia, ale aspiruje do roli Stwórcy. To prowadzi nie tylko do odrzucenia Boga, ale i do destrukcji świata – człowieka i przyrody". https://www.onet.pl/informacje/magazynkontakt/poch...

Uczestnictwo w Mszy św., liczba księży i parafii, frekwencja na lekcjach religii - najnowsze dane ISKK
W 2022 r. w coniedzielnej Mszy św. uczestniczyło w Polsce 29,5 proc. zobowiązanych do tego katolików, zaś przystępujących do Komunii św. było 13,9 proc. Jest też 10,3 tys. parafii, 23,7 tys. księży i prawie 16 tys. sióstr zakonnych, a na lekcje religii uczęszcza średnio 80 proc. uczniów — wynika z najnowszych danych zaprezentowanych we wtorek przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.Zgodnie z najnowszymi danymi (za 2022 rok), w coniedzielnej Mszy św. uczestniczyło w Polsce w 2022 r. 29,5 proc. zobowiązanych do tego katolików, zaś przystępujących do Komunii św. było 13,9 proc.. Rok wcześniej — 12,9 proc.
Najwięcej katolików uczestniczyło w Mszy św. w diecezji tarnowskiej (61,5 proc.), rzeszowskiej (52 proc.) i przemyskiej (49,5 proc.). Z kolei najwięcej przystępujących do Komunii św. było również w diecezji tarnowskiej (25,6 proc.), archidiecezji białostockiej (20,5 proc.) i zamojsko-lubaczowskiej (19,6 proc.).

— W przypadku dominicantes mamy do czynienia ze wzrostem o ponad jeden punkt procentowy z porównaniu z rokiem 2021 — powiedział dyrektor ISKK dr hab. Marcin Jewdokimow. Przypomniał, że w 2021 r. badania były prowadzone w sytuacji obostrzeń sanitarnych związanych z pandemią, które wpłynęły na niższą obecność wiernych w kościołach. Lekkiego wzrostu dominicantes nie da się jednak — jak zaznaczył — porównać ze stanem z 2019 r., gdy na niedzielną Mszę św. przychodziło prawie 37 proc. wiernych.

Jak dodał, na coniedzielną Mszę przychodzi więcej kobiet (średnia krajowa 64 proc.) niż mężczyzn (prawie 40 proc.).

Zarówno w przypadku dominicantes, jak i communicantes, utrzymuje się geograficzna różnica między bardziej religijnym południem i wschodem kraju, a mniej religijnymi terenami północno— i południowo-zachodnimi.

Wskaźnik dominicantes oblicza się jako odsetek katolików uczęszczających na niedzielną Eucharystię w odniesieniu do ogólnej liczby zobowiązanych. Zobowiązani to katolicy powyżej 7. roku życia z wyłączeniem osób obłożnie chorych oraz osób starszych o ograniczonych możliwościach poruszania.

Z kolei wskaźnik communicantes oblicza się jako odsetek katolików przyjmujących Komunię św. w trakcie niedzielnej Eucharystii w odniesieniu do ogólnej liczby zobowiązanych.

W Polsce, jak wskazuje rocznik ISKK, jest ponadto 10 357 rzymskokatolickich parafii, z czego 676 to parafie zakonne. Do diecezji inkardynowanych jest 23 765 księży, w tym 18 629 księży posługujących w parafiach. W seminariach duchownych przygotowuje się do kapłaństwa 1165 alumnów diecezjalnych, jest ponadto 99 diakonów stałych.

"Liczba księży w ostatnich latach zaczęła spadać, natomiast liczba parafii utrzymuje się na stałym, w miarę podobnym poziomie" — mówił podczas prezentacji ks. dr hab. Wojciech Sadłoń, wicedyrektor ISKK. https://www.onet.pl/informacje/kai/uczestnictwo-w-...

Swego czasu młody ksiądz Joseph Ratzinger postawił tezę, że Kościół zejdzie do katakumb i jeśli przetrwa to w małych wspólnotach. Proroctwo to zdaje się wypełniać. W Polsce widać to jak na dłoni. Czy te niekorzystne trendy można powstrzymać? Zapewne tak. Tyle tylko, że trzeba chcieć.Na niedzielne liturgie przychodzi 29,5 proc. zobowiązanych, do komunii przystępuje zaś 13,9 proc. To dane, które w przedświątecznym tygodniu podał Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (SAC). Uzyskiwane są one podczas dorocznego liczenia wiernych. To dane za rok 2022. ISKK podaje, że w stosunku do roku 2021 odnotowano wzrost: chodzących do kościoła o 1,2 proc., przyjmujących komunię o 1 proc. Instytut stwierdza: „Nieznaczne ożywienie życia sakramentalnego po pandemii”. Gdzie tu nieznaczny wzrost, jeśli podane wartości mieszczą się w granicach błędu statystycznego? Doprawdy nie wiem.


ale procesy odchodzenia od Kościoła nie zaczęły się wcale wraz z nadejściem koronawirusa. Były zauważalne wcześniej. Ale niespecjalnie chciano je widzieć i zaklinano rzeczywistość. Tak jak i teraz.

Można się co prawda pocieszać innymi statystykami. Bo liczba udzielonych chrztów była wysoka – ponad 302 tys. na 305 tys. urodzonych dzieci. Liczba dzieci bez chrztu jest zatem stosunkowo niewielka. Rodzi się jednak pytanie czy to, że ludzie przynoszą dzieci do kościołów nie jest przypadkiem kwestią przyzwyczajenia? Bo tak wypada, bo się babcia obrazi, itp. Ile z tej grupy ochrzczonych teraz za kilka lat przystąpi do I Komunii świętej? W 2022 r. było to 304,7 tys. dzieci. To zerknijmy w dane. W 2013 r. (te dzieciaki szły do I Komunii w roku 2022) urodziło się w Polsce ok. 370 tys. dzieci, do chrztu podano ok. 366 tys. A zatem jakieś 60 tys. dzieci po drodze się gdzieś „zagubiło”.

ISKK podaje, że Kościół w Polsce ma ogromne zasoby duszpasterskie, bo ma ok. 23,7 tys. księży. Tyle tylko, że w duszpasterstwie pracuje 18,6 tys. Pozostali to pracownicy naukowi, rezydenci, emeryci. Liczba pracujących aktywnie spada z roku na rok. Podobnie jest w seminariach. Chętnych z roku na rok ubywa i o zastępowalności pokoleniowej nie ma co mówić. Pewnym pocieszeniem jest 99 diakonów stałych, którzy braki uzupełniają. https://deon.pl/kosciol/komentarze/proroctwo-b...