Relacje polsko-ukraińskie czyli Lachy i Chachoły

KARTKA Z KALENDARZA – zdarzyło się 05 kwietnia


1944


Zbrodnia we wsiach: Jarczów, Łubcze, Podlodów, Rokitno, Szlatyn i Żerniki
5 kwietnia (Wielka Środa) we wsi Jarczów pow. Tomaszów Lubelski upowcy zamordowali 18 Polaków, natomiast w walce z UPA poległo 50 partyzantów AK (w tym dwaj ciężko ranni dowódcy: „Zawisza” i „Malik” popełnili samobójstwo nie chcąc dostać się w ręce ukraińskie). Straty ludności polskiej we wsiach: Podlodów, Rokitno, Szlatyn i Żerniki nie zostały ustalone (Motyka…, s. 200). We wsi Łubcze pow. Tomaszów Lubelski upaińcy zamordowali 116 osób, w tym mieszkańców sąsiedniego Szlatyna i Hubinka, a także kilkunastu Ukraińców, którzy zginęli w wyniku pomyłki (Ukraińcy udawali początkowo polskich partyzantów – mieli opaski biało czerwone). Do dzisiaj nie ustalono jaka sotnia UPA dokonała tej zbrodni.

Zbrodnia - Siemiginów
Nocą z 5 na 6 kwietnia (z Wielkiej Środy na Wielki Czwartek) we wsi Siemiginów pow. Stryj banderowcy obrabowali gospodarstwa polskie i zamordowali 18 Polaków: „wszystkich mężczyzn, a było ich co najmniej 15, banderowcy powiązali kolczastym drutem – poprzednio kazali się rozebrać do naga – i zaprowadzili na skraj wioski. Tam zamknęli ich w domu parcelanta i po zamordowaniu wszystkich spalili wraz z budynkiem” (Jastrzębski…, s. 351, stanisławowskie).

Zbrodnia - Żulin
We wsi Żulin pow. Stryj zamordowali 13 Polaków: ks. proboszcza Franciszka Będkowskiego oraz 12 osób z 4 rodzin.

Zbrodnia - Pawlikówka
Od 5 do 7 kwietnia we wsi Pawlikówka pow. Kałusz banderowcy oraz miejscowi upaińcy obrabowali i spalili około 100 gospodarstw polskich oraz zamordowali 124 Polaków.
Przed II wojną światową Pawlikówka liczyła około 300 gospodarstw, w których mieszkało około 1500 osób. Skład narodowościowy był mieszany, połowę mieszkańców stanowili Polacy, połowę Ukraińcy. Polacy mieszkali głównie w samej Pawlikówce oraz w przysiółku Budostan. Ukraińcy przeważali w przysiółkach Baranówka i Czeryszenka. Pierwszą ofiarą w Pawlikówce był gospodarz o nazwisku Gurdak, zabity w lipcu 1943 roku. Pod wpływem doniesień o narastaniu fali mordów ukraińskich nacjonalistów, Polacy w Pawlikówce przystąpili do kopania schronów i ziemianek mających być schronieniem w trakcie napadu UPA. Często nocowano w tych ziemiankach oraz w pobliskim lesie, jednak trudne warunki pogodowe zniechęcały do takiego zachowania. W nocy z 5 na 6 kwietnia 1944 roku (czasem podawana jest data 4/5 kwietnia) Pawlikówkę zajął oddział UPA. Napastnicy podpalali polskie domostwa i strzelali do napotkanych osób. Niebroniona ludność polska kryła się w piwnicach, ziemiankach i schronach, pozostali ukrywali się w zabudowaniach ukraińskich bądź uciekali w kierunku pobliskiego lasu. Intruzi, wśród których rozpoznano kilku Ukraińców z Pawlikówki, zajmowali się także grabieżą mienia Polaków oraz wykrywaniem schronów. Do środka wrzucano granaty. Nachodzono także domy ukraińskie szukając ukrywających się Polaków. Oddział UPA opuścił Pawlikówkę następnego dnia po południu. Następnej nocy UPA powtórzyła napad paląc ocalałe polskie domy i mordując kolejnych Polaków.

z upaińskiego raportu:
ПРОТОКОЛ ч. 3
PROTOKÓŁ cz. 3
В справі ліквідації польських колоній Павликівка і Черешеньки
W sprawie likwidacji polskich kolonii Pawlikówka i Czereszczuk
Дня 5 IV 1944 окр. боївка і група „Гайдамаків” в числі 36 чоловік виконала протипольську акцію в польських колоніях Павликівка і Черешеньки. Акцію розпочато год. 22. Зліквідовано - 15 осіб (ставили активний спротив) та спалено – 130 господарств.
Dnia 5 IV 1944 okr[ęgowa] bojówka oraz grupa „Hajdamaków” w liczbie 36 ludzi przeprowadziły antypolską akcję na polskich koloniach Pawlikówka i Czereszczuki. Akcję rozpoczęto o godz. 22. Zlikwidowano 15 osób (stawiały czynny opór) oraz spalono 130 gospodarstw.

KARTKA Z KALENDARZA – zdarzyło się 08 kwietnia


1944


8 kwietnia (Wielka Sobota) we wsi Chrusno Stare pow. Lwów upaińcy zamordowali 5 Polaków (3 kobiety, 2 mężczyzn), w tym nauczycielkę i młodą dziewczynę. We wsi Łachodów pow. Przemyślany obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 30 Polaków, w tym matkę z 3 córkami. We wsi Łachowce pow. Tomaszów Lubelski Ukraińcy z UNS rozstrzelali 28 Polaków. We wsi Wolica Komarowa pow. Sokal upowcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 60 Polaków.

Nocą z 8 na 9 kwietnia (z Wielkiej Soboty na Wielkanoc) we wsi Jazienica Polska pow. Kamionka Strumiłowska obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 16 Polaków. We wsi Krechów pow. Żydaczów banderowcy z pobliskiej wsi ukraińskiej Sulatycze obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 11 Polaków: małżeństwo spalili żywcem w stogu słomy, ciężarnej kobiecie nożami rozpruli brzuch a jej 3 dzieci spalili żywcem, mężczyźnie wycięli język i genitalia. Ci sami oprawcy we wsi Krechówka pow. Stryj obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 11 Polaków, większość ciał spalili. Także ci sami oprawcy we wsi Machliniec pow. Żydaczów obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 20 Polaków. We wsi Wiązowa pow. Żółkiew banderowcy wyłapali 24 Polaków, zamknęli ich w stodole i żywcem spalili, w tym dwie matki mające po 3 dzieci i jedną matkę z 2 dzieci. We wsi Wołczkowce pow. Śniatyn obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 15 Polaków.


1948

We wsi Cichoborz pow. Lubaczów grupa „ukraińskich partyzantów” torturowała i zabiła Polaka – gajowego, a dwóch z nich zgwałciło jego córkę.

KARTKA Z KALENDARZA – zdarzyło się 09 kwietnia


1944


9 kwietnia (Wielkanoc) we wsi Budki Nieznanowskie pow. Kamionka Strumiłowska banderowcy zamordowali 11 Polaków. We wsi Hołyń pow. Kałusz obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 21 Polaków, w większości kobiety, dzieci i starców, 75-letniego byłego nauczyciela wrzucili żywcem do płonącej stodoły. We wsi Huta woj. tarnopolskie: „Wieś Huta – w samą Wielkanoc spalono i wymordowano 20 osób” (Zbigniew Rusiński: Tryptyk brzeżański; Wrocław 1998, s. 39). We wsi Łachowce pow. Tomaszów Lubelski upowcy zamordowali 53 Polaków, do uciekających strzelali, złapanych torturowali aż do zgonu. We wsi Ostrówek gmina Ciechanki pow. Lublin policjanci ukraińscy spalili wieś oraz zamordowali 24 Polaków, w tym 6 kobiet oraz dzieci lat: 2, 3, 6, 8, 10, 15. We wsi Posadów pow. Tomaszów Lubelski upowcy obrabowali gospodarstwa polskie oraz zamordowali 21 Polaków. We wsi Rekliniec pow. Żółkiew zamordowali 26 Polaków, głównie kobiety i dzieci. We wsi Rzeplin pow. Tomaszów Lubelski co najmniej 20 Polaków. We wsi Wasylów Wielki pow. Tomaszów Lubelski wyłapali na terenie gminy i zamordowali co najmniej 89 Polaków.


Nocą z 9 na 10 kwietnia (z Wielkanocy na Poniedziałek Wielkanocny) we wsi Dublany pow. Sambor miejscowi banderowcy oraz ze wsi Horodyszcze i Stopnica Ruska napadli na przysiółek Oleksięta, obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali za pomocą siekier, noży, wideł, bagnetów, lub spalili żywcem 30 Polaków. We wsi Hanaczów pow. Przemyślany upowcy zabili 66 Polaków, z czego 26 w Hanaczowie, a reszta w przysiółkach. Bagnetami zakłuli matkę z 5 dzieci od roku do 7 lat a ojca ciężko poranili (Motyka…, s. 387; Ukraińska…). We wsi Tomaszowce pow. Kałusz banderowcy oraz chłopi ukraińscy z okolicznych wsi w sile 2 – 3 tysięcy napastników spalili 470 gospodarstw polskich, szkołę i kościół oraz zamordowali 107 Polaków, w większości kobiety i dzieci. Nad ofiarami pastwiono się, np. członkom rodziny Krasuckich poobcinano kończyny, piersi i genitalia, 55-letniemu mężczyźnie rozcięli brzuch i nasypali do środka soli, skonał w męczarniach . We wsi Wicyń pow. Złoczów w walce z UPA poległo 19 Polaków z samoobrony. Wieś obroniła się, za co 25 kwietnia została spacyfikowana przez SS „Galizien”. W przysiółku Zady należącym do wsi Wołoszcza pow. Drohobycz bojówkarze OUN spalili wszystkie 52 gospodarstwa polskie, szkołę, urząd wiejski i zamordowali 35 Polaków oraz „nieznana liczba mężczyzn spaliła się w ogniu” (Motyka…, s. 387; Ukraińska…).

W dniach 9 – 10 kwiecień (Wielka Niedziela i Poniedziałek Wielkanocny) we wsi Lubienie pow. Jaworów banderowcy obrabowali i spalili wieś oraz zamordowali 240 Polaków.

Około Wielkanocy w miejscowości Olesk pow. Złoczów: „Klasztor w Olesku spalony, zakonnicy wymordowani, z Żydów, których tam umieściliśmy ubiegłej jesieni, uratował się zaledwie jeden (Franciszek Sikorski: Iwa zielona; s. 237); (…) a potem jak zobaczyłem na wpół zwęglonych ojców, wuja Micheasza, ciotecznego brata Aarona, którego powiesili w kruchcie na krzyżu, gwoździami przybili ręce i nogi, a bok przedziurawili, klęczącego furtiana, podpartego z przodu i z tyłu ławkami i trzymającego w złożonych jak do modlitwy pacierza rękach własną głowę, Dawida bez rąk i nóg (s. 239); (…) to hiwisi wspólnie z wyrostkami z Zatorzec, wśród których był syn popa, spalili klasztor” (s. 243).

Wizyta naszego prezydenta doskonale wpisuje się w kumakowe dążenie do pojednania polsko-ukrainskiego.Takich jak ja jest większość.
krótka relacja z wizyty naszego prezydenta w ukraińskim parlamencie

Komorowski w ukraińskim parlamencie
o "wyciągniętej polskiej ręce"

Foto: TVN24 | Video: Rada TV
Bronisław Komorowski mówił o "wspólnej przyszłości" Polski i Ukrainy
Polska podaje rękę Ukrainie i robi wszystko, by to samo zrobiły inne państwa Zachodu - zapewniał prezydent Bronisław Komorowski w Radzie Najwyższej Ukrainy. Wyraził też nadzieję, że współczesnych relacji polsko-ukraińskich nie zakłócą trudne doświadczenia historyczne. - Kraje UE i NATO uznają integralność terytorialną Ukrainy w granicach ustanowionych w 1991 roku. Zmiany tych granic siłą, wbrew woli ukraińskiego narodu, nigdy nie znajdą naszej akceptacji i zawsze będą przez nas potępiane - podkreślił prezydent.


"Błękitne hełmy" w Donbasie? Komorowski: Polska nie uchylałaby się
Bronisław... czytaj dalej »
Wystąpieniu Komorowskiego przysłuchiwał się m.in. prezydent Ukrainy Petro Poroszenko.
Jak zapewniał Komorowski, Polska podaje rękę Ukrainie, a także "robi i zrobi wszystko, by rękę Ukrainie podały inne państwa i narody wolnego świata Zachodu".

- Polska wyciągnięta ręka to nie kwestia politycznej koniunktury, lecz naszego zrozumienia historycznych procesów zachęcających do dostrzegania w Ukrainie równoprawnego i niezmiernie ważnego partnera i sąsiada - podkreślił polski prezydent.

Jak dodał, "tu nie chodzi o przeszłość, tu zdecydowanie chodzi o przyszłość relacji polsko-ukraińskich".

Początek przemówienia Bronisława Komorowskiego w Radzie Najwyższej
Wideo: tvn24
Początek przemówienia Bronisława Komorowskiego w Radzie Najwyższej
"Złowrogie podszepty"
Komorowski podkreślał też w wystąpieniu, że Polskę i Ukrainę łączy "wspólnota doświadczeń historycznych – długi okres wspólnej państwowości, tworzenie zrębów bytu narodowego w warunkach braku niepodległości i własnego państwa, okrutne represje obcych hegemonów".

Mimo to, w okresie zniewolenia przez wielkie dziewiętnastowieczne imperia i Polacy i Ukraińcy ulegli złowrogim podszeptom i ich narodowowyzwoleńcze dążenia zostały w niemałej mierze skierowane przeciwko sobie

Bronisław Komorowski

Jak zaznaczył, "bliskie sobie są nasze języki, obyczaje, stroje, pieśni".

- Mimo to, w okresie zniewolenia przez wielkie dziewiętnastowieczne imperia i Polacy, i Ukraińcy ulegli złowrogim podszeptom i ich narodowowyzwoleńcze dążenia zostały w niemałej mierze skierowane przeciwko sobie - przypomniał prezydent Komorowski.

Zwrócił uwagę, że "tragiczne apogeum konfliktu nastąpiło w latach II wojny światowej, gdy przelało się tyle niewinnej krwi polskiej i ukraińskiej". Pamiętajmy więc - mówił - "gdy Polacy i Ukraińcy stawali przeciwko sobie zawsze korzystał ktoś trzeci; ktoś, kto czyhał na naszą niepodległość i na naszą wolność".

Uznał, że Polacy i Ukraińcy muszą "stawić czoła dyskusji o wspólnej historii, bo tylko przebaczenie i wzajemne pojednanie" pozwoli na zbudowanie przyszłości w zgodzie. Deklaracja ta została przyjęta przez deputowanych oklaskami.



Kwaśniewski wątpi w wojnę na Ukrainie. "Putin czeka na Majdan nr 3"
Władimir Putin... czytaj dalej »
- Wiemy przecież, że właściwą drogą jest wzajemne wybaczenie i pojednanie. By nie pozostawało ono pustym gestem musi się realizować przez wspólne działania. Powinno to być przede wszystkim pielęgnowanie pamięci o ofiarach bratobójczych zbrodni, godne uczczenie wszystkich ofiar w miejscach ich cierpienia i śmierci. To nasz obowiązek wobec przodków, to zadanie dla nas wszystkich, w Polsce i na Ukrainie - dodał po chwili Komorowski.
"Nie będzie bezpiecznego świata bez wolnej Ukrainy"
- Spotykamy się w czasie, gdy Rosjanie próbują odebrać Ukrainie prawo do swobodnego wyboru jej drogi. Świat zachodni musi zrozumieć, że będzie bezpieczny tylko wtedy, gdy bezpieczna będzie Ukraina. Nie będzie wolnej Polski bez wolnej Ukrainy. Nie będzie bezpiecznej i stabilnej Europy, jeżeli jej częścią nie stanie się Ukraina - mówił dalej polski prezydent, dodając też: - Europa nigdy nie może zapomnieć o bohaterach niebiańskiej sotni (100 ofiarach Majdanu zabitych przez berkut w czasie protestów w Kijowie w lutym 2014 r. - red.).

Nam się udało i wam, Ukraińcom, też się uda. Wierzę w to, bo sam znam smak ryzykownych decyzji zawsze otwierających drogę do lepszej przyszłości. (...) Niech żyje wolna, demokratyczna i europejska Ukraina.

Bronisław Komorowski

- Kraje UE i NATO uznają integralność terytorialną Ukrainy w granicach ustanowionych w 1991 roku. Zmiany tych granic siłą, wbrew woli ukraińskiego narodu, nigdy nie znajdą naszej akceptacji i zawsze będą przez nas potępiane - podkreślił Komorowski - za co też został nagrodzony brawami. - Polska chce widzieć w swoim sąsiedzie państwo silne i sprawne - dodał i przypomniał, że „Polska jako pierwsze państwo na świecie uznało niepodległość Ukrainy” w 1991 roku.

"Kłamstwem świat przejdziesz, lecz nie wrócisz z powrotem"
Prezydent zaznaczył, "Rewolucja Godności (jak nazywane są wydarzenia, które doprowadziły do obalenia Wiktora Janukowycza i zmiany władzy w 2014 r. - red.) pokazała, że Ukraińcy jednoznacznie opowiadają się po stronie europejskich wartości" i bronią Europy przed "powrotem imperialnego myślenia, przed rozwiązaniami, które zagrażają wolności Europejczyków" - i że są gotowi za to nawet oddać życie.

- Nie można nie dostrzegać - kontynuował Komorowski - że na Ukrainie są żołnierze, czołgi, transportery opancerzone i wyrzutnie rakietowe agresora. - Kłamstwem świat przejdziesz, lecz nie wrócisz z powrotem - jak powiada ukraińskie przysłowie. Dziś na to kłamstwo oczy zamykać mogą jedynie ślepcy - zaznaczył.


"Nie rozwiążemy tego szybko". Putin gra z Zachodem kartą ukraińską
Trzech... czytaj dalej »
Dlatego - powiedział - Polska wspiera wszelkie działania służące rozwiązaniu konfliktu, w tym porozumienia mińskie i oczekuje, że porozumienia te będą przestrzegane i wdrażane w życie.

Komorowski podkreślał, że Ukraińcy - tak jak Polacy - mają prawo do "tej samej wolności wyrażonej w prawie do swobodnego, suwerennego kształtowania swojej przyszłości; wyrażonej w niezgodzie na powrót polityki opartej na logice stref wpływów, na powrót bezwzględnej, imperialnej dominacji silniejszego nad słabszym sąsiadem".

"Nam się udało i wam, Ukraińcom, też się uda"
Polski prezydent wybiegł też w przyszłość, zwracając uwagę na to, że Ukraina musi pokonać drogę, jaką pokonała Polska po przełomie 1989 roku. - Chcemy, by naród ukraiński żył w dobrobycie. Droga do niego wiedzie przez trudne decyzje i trudne reformy, ale przekonaliśmy się, że warto zapłacić polityczną cenę za lepsze otwarcie dla przyszłości narodu - powiedział.

Życzył parlamentarzystom i wszystkim Ukraińcom w imieniu Polaków "determinacji i realnych osiągnięć".

- Nam się udało i wam, Ukraińcom, też się uda. Wierzę w to, bo sam znam smak ryzykownych decyzji zawsze otwierających drogę do lepszej przyszłości. (...) Niech żyje wolna, demokratyczna i europejska Ukraina - zakończył.

Całe wystąpienie Bronisława Komorowskiego
Wideo: Rada TV
Całe wystąpienie Bronisława Komorowskiego


Po tych słowach deputowani Rady Najwyższe wstali z miejsc i po burzy oklasków odśpiewali ukraiński hymn.