Relacje polsko-ukraińskie czyli Lachy i Chachoły

„Trzeba o nich pamiętać, wręcz jest to obowiązkiem, ponieważ tam, gdzie nie istnieje pamięć, znaczy to, że zło sprawia, iż rana jest nadal otwarta. Ukrywanie lub negowanie zła jest jakby przyzwoleniem na to, aby rana nadal krwawiła nie lecząc jej”. - papież Franciszek o ludobójstwie


KARTKA Z KALENDARZA – zdarzyło się 11 lipca

1941

We Lwowie policja ukraińska aresztowało około 100 młodych Polaków, głownie studentów Uniwersytetu Jana Kazimierza – wszyscy zaginęli bez wieści.

1942

W koloniach: Karczunek, Romanówka i Wygranka (pow. Włodzimierz Wołyński) policjanci upaińscy zastrzelili 20 Polaków, którzy przyjechali ze Lwowa kupować żywność.

We wsi Samowola pow. Włodzimierz Wołyński policjanci ukraińscy zastrzelili 12 Polaków (w tym 6 kolejarzy) ze Lwowa, którzy przyjechali kupować żywność. Z ofiar zdarli odzież, obrabowali a ciała zakopali w lesie niedaleko leśniczówki.


1943 - ---- K R W A W A ---- N I E D Z I E L A ----
prawosławne święto Piotra i Pawła


W kol. Antonówka Sileńska pow. Łuck Ukraińcy zamordowali 4 Polki, w tym matkę z córką.

W majątku Biskupicze Górne pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zgromadzili osobno w domach mężczyzn i osobno kobiety z dziećmi, a następnie wyprowadzali ich i zarąbywali siekierami; tak wymordowali 70 Polaków.

W kol. i wsi Biskupicze Górne pow. Włodzimierz Wołyński upowcy i chłopi ukraińscy spędzili Polaków do budynku szkolnego, gdzie ich wymordowali przy pomocy siekier, noży i innych narzędzi – co najmniej 20 Polaków.

W kol. Brzezina pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy wymordowali Polaków w tej polskiej kolonii, tylko kilku osobom udało się uciec do Sokala, liczby ofiar nie ustalono.

We wsi Bubnów pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali 1 Polaka, kowala.

We wsi Bużanka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 14 Polaków (trzy rodziny).

We wsi Chobułtowa pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali nie ustaloną liczbę Polaków, imiennie znana jest tylko 3-osobowa rodzina.

W osadzie Chrynów pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali w kościele i koło kościoła podczas ucieczki około 150 Polaków; w tym zastrzelili księdza Jana Kotwickiego.

W osadzie Czerniaków pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali ludność polską, ilość ofiar nie została ustalona.

W kol. Dolinka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali nie ustaloną liczbę Polaków.

W kol. Franopol pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali 9 Polaków.

We wsi Grzybowica pow. Włodzimierz Wołyński miejscowi upowcy wymordowali mieszkające we wsi rodziny polskie, imiennie znane są tylko 34 ofiary.

W kol. Gucin pow. Włodzimierz Wołyński upowcy dokonali rzezi 146 Polaków, w tym 40 osób spalili żywcem w kościele oraz około 15 rodzin w stodole ; ukraiński nauczyciel Peter Muzyka ukrył 18-letnią Polkę i nie chciał jej wydać, więc oprawcy zastrzelili go.

W kol. Gurów (Górów) pow. Włodzimierz Wołyński upowcy o godz. 2,30 otoczyli każdy polski dom; mordowali za pomocą siekier, noży, wideł i innych narzędzi; ciężko ranni konali po 2 – 3 dni; rozgrabili cały dobytek Polaków i gospodarstwa spalili; wymordowali około 200 Polaków W osadzie Holendernia pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 7-osobową rodzinę polską.

W powiecie Horochów upowcy zamordowali 3 Polaków: w jednym z majątków Ledóchowskich starsze małżeństwo polskie oraz w jednym z nadleśnictw porąbali siekierami 1 Polaka.

W kol. Iwanicze Nowe i wsi Iwanicze Stare pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz chłopi ukraińscy zamordowali co najmniej 15 Polaków, w tym 9-osobową rodzinę.

We wsi i majątku Janiewicze pow. Włodzimierz Wołyński upowcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali kilka rodzin polskich, imiennie znane jest tylko 9 ofiar, w tym spalili żywcem siostry-bliźniaczki.

W majątku Janin pow. Horochów upowcy zamordowali około 50 Polaków, ocalały tylko 2 osoby.

W kol. Jerzyn pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali co najmniej 51 Polaków, m.in. do studni wrzucili 5-osobową rodzinę z dziećmi lat 6, 8 i 12.

W kol. Karczunek pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali Polaków mieszkających w co najmniej 4 gospodarstwach. Liczby ofiar nie ustalono.

W miasteczku Kisielin pow. Horochów w kościele i poza nim Ukraińcy zamordowali około 100 Polaków.

We wsi Kłopoczyn pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali w jednym domu 15 Polaków, w tym uciekinierów z Porycka.

W kol. Kowalówka pow. Kowel Ukraińcy zamordowali 5 Polaków, w tym 3-osobową rodzinę z 16-letnią córką oraz 19-letniego chłopca.

We wsi Koziatyn pow. Horochów Ukraińcy zamordowali 16 Polaków, w tym całe rodziny.

Koło wsi Koziatyn pow. Horochów Ukraińcy zamordowali 5 Polaków; matkę z 2 dzieci i matkę z 8-letnim synem.

W kol. Kropiwszczyzna pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali ponad 20 Polaków.

We wsi Krymno pow. Kowel upowcy zamordowali zgromadzonych w kaplicy na nabożeństwie około 40 Polaków.

We wsi Lachów pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali co najmniej 21 Polaków, w tym z co najmniej 5 rodzin.

We wsi Liniów pow. Horochów Ukraińcy zamordowali około 70 Polaków.

We wsi Litowież pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali Polaka, męża Ukrainki.

W majątku Marysin pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali kilkanaście rodzin polskich, fornali w majątku.

We wsi Mikulicze pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali kilkanaście rodzin polskich, co najmniej 21 Polaków.

We wsi Milatyn pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy wymordowali wszystkich Polaków, kilka rodzin, liczba ofiar nie została ustalona.

W kol. Musin pow. Horochów Ukraińcy obrabowali i spalili 9 polskich gospodarstw oraz zamordowali nie ustaloną liczbę Polaków.

W majątku i wsi Niskienicze pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali kilka rodzin polskich, liczby ofiar nie ustalono.

W kol. Nowiny pow. Włodzimierz Wołyński upowcy napadli o 8,oo rano na kolonię, obrabowali polskie gospodarstwa i przy użyciu rożnych narzędzi zamordowali około 70 Polaków.

W osadzie Orlęta pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali około 0 Polaków, całe rodziny.

W Orzeszyn pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali co najmniej 306 Polaków, majątek zrabowali i spalili całą kolonię.

W kol. Oseredek Nowy pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy uprowadzili z domu 2 Polaków: dziadka z wnukiem, po których ślad zaginął.

We wsi Ozierany (Jezierzany) pow. Kowel upowcy ujęli uciekających z innych wsi 2 Polaków, wywieżli do wsi Suszybaba, gdzie 1 zamordowali.

We wsi Pawłówka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali co najmniej 10 Polaków, w tym 2 mężczyzn, reszta ofiar to kobiety i dzieci.

W kol. Pelagin pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali wszystkich Polaków, liczby ofiar nie ustalono.

We wsi Piatykory pow. Horochów Ukraińcy zamordowali 3 Polaków: dziadków z 4-letnim wnukiem.

W kol. Piński Most pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 6 polskich rodzin mieszkających na kolonii, około 30 Polaków.

W miasteczku Poryck pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali około 220 Polaków., w tym w kościele podczas mszy około 100 Polaków.; dwóch upowców chodziło po kościele i strzelali do Polaków mierząc dokładnie, potem dobijali rannych; zamordowali ks. Bolesława Szawłowskiego; w dole przy dzwonnicy zakopali co najmniej 100 Polaków.

We wsi i majątku Poryck Stary pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali nie ustalona liczbę Polaków, co najmniej kilka rodzin; imiennie znane jest 5 ofiar: matka z 2 dzieci oraz małżeństwo.

Koło miasteczka Poryck pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 4 Polaków: 3-osobową rodzinę oraz męża Ukrainki.

We wsi i majątku Przesławice pow. Włodzimierz Wołyński upowcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali kilkanaście rodzin polskich.

W kol. Romanówka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali kilkanaście rodzin polskich; imiennie znane jest 18 ofiar., w tym rodziny: 7-osobowa, 5-osobowa i dwie 3-osobowe zamordowane siekierami we własnych domach.

We wsi i majątku Rykowicze pow. Włodzimierz Wołyński upowcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali kilka rodzin polskich, liczba ofiar nie została ustalona.

We wsi Samowola pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali kilkanaście rodzin polskich oraz nie znaną liczbę Polaków, uciekinierów ze wsi sąsiednich (mogiła ich znajdowała się na cmentarzu prawosławnym).

We wsi Sielec pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zarąbali siekierami na plebani 1 Polkę, gospodynię księdza.

W kol. Stasin pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz okoliczni chłopi ukraińscy okrążyli o świcie kolonię a w godzinach popołudniowych spędzili Polaków do dwóch stodół: osobno mężczyzn, osobno kobiety i dzieci, potem ostrzelali te grupy a rannych dobijali siekierami i bagnetami, tak zamordowali 105 Polaków.

W majątku Suchodoły pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali około 80 Polaków.

We wsi Suchodoły pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy ze wsi Dziegciów zamordowali 3 Polaków, w tym 62-letniego kowala.

We wsi Szczeniutyn Duży pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali mieszkające tutaj 2 rodziny polskie, zrabowali ich mienie a zagrody spalili.

We wsi Szczeniutyn Mały pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy obrabowali i spalili polskie gospodarstwa oraz zamordowali kilkanaście rodzin polskich.

W kol. Szczytnia pow. Równe Ukraińcy porąbali na kawałki 48-letniego Ignacego Wójtowicza.

We wsi i kol. Topieliszcze pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali kilka rodzin polskich, imiennie znane jest 14 ofiar.

W kol. Turówka pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali 49 Polaków, w tym 22 wrzucili do studni.

W kol. Witoldów pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 6 Polaków: matkę z 19-letnią córką, rodziców z 12-letnią córką oraz 12-letniego chłopca.

We wsi Wolica pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 14 Polaków - trzy rodziny: 6-osobową i dwie 4-osobowe.

We wsi Wołczak pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali mieszkające tutaj 3 rodziny polskie (3 małżeństwa mające po 1 dziecku, w tym 17-letnią córkę), 9 Polaków.

We wsi Wydranka pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali co najmniej 51 Polaków.

W kol. Wygranka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz okoliczni chłopi ukraińscy (wcześniej nawet dobrzy sąsiedzi) za pomocą siekier i narzędzi gospodarskich wymordowali około 150 Polaków i rozgrabili ich dobytek; na drugi dzień przyjechali Niemcy z Sokala, zobaczyli m.in. przy jednym domu dziecko nasadzone na widły i wstawione w okno a drugie ze wsadzoną w brzuch łopatą, którą podparto drzwi – i po sfotografowaniu odjechali.

W kol. Zabara pow. Równe Ukraińcy zamordowali 2 Polaków: 70-letnią kobietę i 87-letniego mężczyznę.

We wsi i majątku Zabłoćce pow. Włodzimierz Wołyński upowcy i miejscowi chłopi ukraińscy zamordowali 76 Polaków., w tym w kościele znęcając się nad 74-letnim ks. proboszczem Józefem Alekszndrowiczem, byłym więźniem bolszewickim, kpiąc „niech ciebie polski Bóg ratuje”; chłopcu (Henryk Serwetowski) rozerwali usta, bo przed smiercią krzyczał :”Niech żyje Polska”; barokowy kościół pw. Św. Trójcy z lat 1760- 1773 zniszczyli a plebanię spalili (W. i E. Siemaszko...., s. 638).

W kol. Zaszkiewicze Nowe pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali kilka rodzin polskich.

We wsi Zaszkiewicze Stare pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 5 Polaków, dziewczynę oraz 4-osobową rodzinę(92-letnią babcię, jej 50-letniego syna, 16-letniego wnuka i 4-letnią wnuczkę).

W kol. Zygmuntówka gmina Mikulicze pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali ponad 50 Polaków, m.in. odcinając głowy.

W kol. Zygmuntówka gmina Poryck pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali mieszkające tutaj 2 rodziny polskie.

W kol. Żdżary Duże pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz miejscowi chłopi ukraińscy zamordowali 51 Polaków., a wg innych świadków 17 rodzin polskich.

We wsi Żdżary Duże pow. Włodzimierz Wołyński upowcy i miejscowi chłopi ukraińscy wymordowali mieszkających tutaj Polaków, liczby ofiar nie ustalono; pozostawiony sparaliżowany brat nauczyciela zmarł po dwóch tygodniach z głodu.


Nocą z 11 na 12 lipca:

W kol. Bakonówka pow. Horochów Ukraińcy zamordowali kilka rodzin polskich, imiennie znanych jest tylko 21 zamordowanych Polaków.

We wsi Dominopol pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz okoliczni chłopi ukraińscy wymordowali co najmniej 220 Polaków; do uciekających strzelali, złapanych torturowali i zabijali za pomocą różnych narzędzi.

We wsi Zahorów Nowy pow. Horochów Ukraińcy zamordowali 46 Polaków.

W kol. Brzezina pow. Włodzimierz Wołyński upowcy wymordowali wszystkich Polaków w tej polskiej kolonii, liczba ofiar nie została ustalona.

W kol. Sądowa pow. Włodzimierz Wołyński upowcy oraz chłopi ukraińscy ze wsi Janiewicze podczas napadu rozpoczętego o północy, po zerwaniu mostów na rzece Ług, aby Polacy nie mogli uciekać do Włodzimierza Wołyńskiego, uzbrojeni w karabiny ręczne i maszynowe, łopaty, orczyki, siekiery, widły i inne narzędzia gospodarcze wymordowali w sposób okrutny w ciągu dwóch dni, chodząc od domu do domu, około 160 Polaków.

W kol. Bubnów pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali nie ustaloną liczbę Polaków, imiennie znany tylko 1 zamordowany mężczyzna.

W osadzie Łysa Góra pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali 10 rodzin polskich, imiennie znana jest zamordowana 1 rodzina.

W kol. Markostaw pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali 11 rodzin polskich, spośród 13 rodzin mieszkających w tej kolonii, co najmniej 44 Polaków.

We wsi Michałówka pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy zamordowali uciekającą ze wsi 3-osobową rodzinę polską.

W kol. Nowojanka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali nie ustaloną ilość Polaków, imiennie znane jest tylko 12 ofiar.

W osadzie Sienkiewicze pow. Horochów Ukraińcy wymordowali wszystkich mieszkających tutaj Polaków, których liczba nie została ustalona, znacznie ponad 100 Polaków.

W kol. Strzelecka pow. Włodzimierz Wołyński upowcy zamordowali w sposób okrutny około 60 Polaków.

We wsi Suchodoły pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy wymordowali kilka rodzin polskich, liczba ofiar nie została ustalona.

W kol. Wandówka pow. Włodzimierz Wołyński Ukraińcy wymordowali wszystkich Polaków w tej polskiej koloni, kilkadziesiąt rodzin, liczba ofiar nie została ustalona.


1944

We wsi Biłka Szlachecka pow. Lwów policjanci ukraińscy zamordowali 5 Polaków, w tym 3 kobiety.

We wsi Czarnuszowice pow. Lwów policjanci ukraińscy zamordowali 4 Polaków.

We wsi Hermanów pow. Lwów Ukraińcy zamordowali na drodze 1 Polkę.