Początek Roku Szkolnego

Polska szkoła nie jest świecka-RAPORT JESZCE PRZED DOJSCIEM PISU DO WLADZY
Polska szkoła nie jest świecka - twierdzą autorzy raportu o występowaniu i przeciwdziałaniu dyskryminacji na tle religijnym w małopolskich szkołach.

Polska szkoła nie jest świecka
Polska szkoła nie jest świecka - twierdzą autorzy raportu o występowaniu i przeciwdziałaniu dyskryminacji na tle religijnym w małopolskich szkołach.



Raport "Pomiędzy tolerancją a dyskryminacją" Fundacji na Rzecz Różnorodności Polistrefa zaprezentowano we wtorek dziennikarzom. Projekt badawczy był finansowany ze środków Fundacji im. Stefana Batorego.
Badania polegały na przeprowadzeniu wywiadów z dyrektorami 101 małopolskich szkół publicznych (51 podstawówek, 30 gimnazjów i 20 szkół ponadgimnazjalnych) oraz ankiet, które wypełniło 444 rodziców i ponad 200 pełnoletnich uczniów. Celem badań było zdiagnozowanie sytuacji pod względem poszanowania praw mniejszości religijnych.



"Dla osób bezwyznaniowych jesteśmy bliżej dyskryminacji, a dla osób z mniejszości religijnych jesteśmy bliżej tolerancji, ale to przez to, że stoją za nimi instytucje związków wyznaniowych" - tłumaczyła dziennikarzom koordynatorka projektu Joanna Balsamska z Fundacji Polistrefa.

"Stwierdziliśmy praktyki naruszające obowiązujące prawo - ustawy i rozporządzenia. 75 proc. dyrektorów uczestniczących w badaniu stwierdziło, że oddelegowuje nauczycieli niebędących katechetami do opieki nad uczniami w czasie rekolekcji wielkopostnych. 86 proc. dyrektorów i 71 proc. nieuczęszczających na religię wskazywało, że podstawą zwolnienia ucznia z tych zajęć jest oświadczenie, że nie będzie w nich uczestniczył. To bardzo częsta praktyka" - mówiła współautorka raportu dr Małgorzata Zawiła z Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tymczasem zgodnie z prawem rodzice lub pełnoletni uczeń mogą zgłosić wolę udziału w zajęciach religii lub etyki, ale nie powinni składać oświadczeń, jeśli nie chcą takich zajęć. Z kolei rekolekcje dla uczniów innych wyznań wiążą się z koniecznością zapewnienia przez rodziców opieki, jeśli nie oferuje jej szkoła; nauczyciele za szczególnie naganne uznali, że nikt ich nie pyta, czy chcą się opiekować młodzieżą na rekolekcjach.

Badania pokazały, że religia ma wpływ na życie szkolne. W 85 proc. szkół organizowane są występy z okazji świąt religijnych, najczęściej z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, a w 70 proc. placówek wyjazdy religijne i pielgrzymki (np. przedmaturalne pielgrzymki na Jasną Górę). W 83 proc. badanych szkół w Małopolsce organizowane są msze św. na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, z czego w 4 proc. placówek obecność uczniów na nich jest obowiązkowa. Badacze natrafili też na szkołę, w której ślubowanie pierwszoklasistów odbyło się podczas mszy św.

Wpływom religii, według autorów raportu, poddane są także programy nauczania. Badano programy i podręczniki do języka polskiego, historii i biologii. "Programy przedmiotów humanistycznych są mocno nasycane treściami religijnymi. Tej tendencji najmocniej opierają się programy i podręczniki do nauki biologii" - mówił współautor raportu Marian Dziwisz.

W ostatnich dniach wiceminister edukacji, Tomasz Rzymkowski, zaproponował wprowadzenie matury z...religii. No to zobaczmy na czym polega problem.

Po pierwsze, religia nie jest dziedziną nauki - ani w ścisłym, ani w szerszym tego słowa znaczeniu i nie za bardzo da się bronić stanowiska przeciwnego. O ile możnaby wyobrazić sobie maturę z religioznawstwa, choć nie należałaby ona do najpotrzebniejszych, to matura z religii oznaczałaby podniesienie zestawu wierzeń do rangi nauki - coś, na co cywilizowane państwo w środku Europy raczej nie powinno sobie pozwalać.

Po drugie, współczesny system matur ma już niewiele wspólnego z systemem znanym naszym dziadkom czy nawet rodzicom - bowiem matury na poziomie rozszerzonym pełnią dzisiaj tą rolę, którą dawniej spełniały egzaminy na studia. Jednak seminaria duchowne w dalszym ciągu utrzymują istnienie wewnętrznych egzaminów. W praktyce oznacza to, że albo owa matura będzie całkowicie bezużyteczna, albo też kościół katolicki wykorzysta ją do pozbycia się egzaminów w seminariach - przerzucając tym samym kolejną część kosztów rekrutacji swojej przyszłej kadry na państwo.

Ponadto, według wstępnych propozycji egzamin byłby przygotowywany nie przez Centralną Komisję Egzaminacyjną, ale w całości przez władze Kościoła - wyobraźmy sobie teraz że egzamin z infprmatyki zatwierdza np.: Polska centrala Google - żadna prywatna instytucja nie ma w naszym kraju takich wpływów.

Po co więc matura z religii? Po części by zaspokoić oczekiwania radykalnego elektoratu. A po części pewnie dla zasady - by pokazać, że władzy wolno robić wszystko co jej się podoba, nawet jeśli nie ma to najmniejszego sensu.